Γράφει: Κυριαζής Άρης
06/03/2010
06/03/2010
«Λέσβος και Μυτιληναίων Αιγιαλός» είναι η προμετωπίδα των εδώ και τρία χρόνια (2008 - 2009 - 2010) δεκαπενθήμερων επισημάνσεών μου, στο φιλόξενο «ΕΜΠΡΟΣ», όπου περιγράφονται κάποια συμβάντα στο νησί αλλά και στα απέναντι μικρασιατικά παράλια από επισκέψεις με την Ερατώ σε χωριά, πόλεις, βουνά, κάμπους, ποτάμια και αιγιαλούς.
«Η Ερατώ εις Λέσβον και εις τον Μυτιληναίων Αιγιαλόν», είναι ο τίτλος του δεύτερου βιβλίου μου που έχει δρώμενα του έτους 1908, εκατό χρόνια πριν.
Όλα τούτα για να τονισθεί η εποχή τού τότε και του τώρα και να γίνουν οι απαραίτητες συγκρίσεις που μπορεί να οδηγήσουν τον αναγνώστη σε σκέψεις ώστε να σταματήσει κάποτε η απομόνωση του νησιού με τον απέναντι γιαλό, με το σημερινό «θαλάσσιο παραπέτασμα» και που, με παγκόσμια σήμερα πρωτοτυπία, συνοδεύει το δεύτερο εκείνο της Κύπρου, το λεγόμενο της «πράσινης γραμμής».
Για όλους τους παραπάνω λόγους, όταν είδα τον τίτλο «Γιαλός Ερεσού» του βιβλίου του αγαπητού φίλου Σπύρου Πιπερά, χάρηκα για την σύμφωνη επιλογή του στην δικιά μου επιμονή και με ενδιαφέρον το διάβασα, εστιάζοντας στους εννέα δημοσιευμένους παλιούς χάρτες του νησιού και τα τριάκοντα τρία φωτοτυπημένα έγγραφα όπου καταγράφονται οι είκοσι τρεις ονομασίες: Ερεσός, ERESOS, Ερεσσός, ERESSO, ERESSUS, Ουρσός, Ορσός, ORSO, Αρχαία Αγχίαλος Ερεσσός, Αρχαία-Νέα Ερεσσός, Νέα Ερεσός, Νέα Ερισσός, Νέος συνοικισμός Ερεσού, Μεσόγειος Ερεσού, Κάμπος, Παληός Γιαλός, Γυαλός, Γιαλός, Αιγιαλός, Ακτή, Παραλία, Παραλία Ερεσού, Σκάλα Ερεσού!
Δεν μπερδεύτηκα! Aντίθετα ξεμπερδεύτηκα και απήλαυσα τις διάφορες χρονολογικά δοσμένες ονομασίες για τον ευλογημένο Αιγιαλό της Σαπφούς, που με τόσο πάθος επισκέπτομαι και προσκυνώ απαραιτήτως όποτε βρεθώ στο νησί.
Καταγράφω την εξαιρετική λεζάντα της δημοσιευμένης στο βιβλίο φωτογραφίας του 1958 (σελίδα 63): «Τα Ουρσουτέλια του γυαλού και ο δάσκαλός τους Μιλτιάδης Λαμπρινίδης» και σημειώνω πως αυτή και μόνο η φωτογραφία πείθει στην άποψη του συγγραφέα Σπύρου Πιπερά για την καθιέρωση της ποιητικής ονομασίας «Γιαλός Ερεσού» αντί της επίσημης γραφειοκρατικής σημερινής «Σκάλας Ερεσού».
Θα ήθελα «επί πλέον, επί τη ευκαιρία» να σημειώσω κάποια σημεία που παρατήρησα στην πολύτιμη αυτή φωτογραφία του συσσιτίου όπου ο ευπροσήγορος νεαρός δημοδιδάσκαλος του μονοθεσίου σχολείου του Γιαλού ατενίζει το φακό έχοντας μπροστά του τους επτά κουρεμένους με την ψιλή κοντοπανταλονάδες ή ντυμένους με ποδιές, ξυπόλυτους ή παπουτσωμένους, χαμογελαστούς, ζωηρούς μαθητές και τις οκτώ επίσης ντυμένες με ποδιές, αλλά στολισμένες με άσπρο δαντελωτό, χειροποίητο, μεταξένιο γιακά, καλοχτενισμένες και με περίτεχνο σε μερικές φιόγκο, όμορφες μαθήτριές του, που με βουλιμία κάποιοι και κάποιες ενώπιον του φωτογράφου ρουφούν με τα φτηνά τσίγκινα κύπελλα το γάλα του κουβά της αμερικάνικης βοήθειας του σχεδίου Μάρσαλ, της δύσκολης μετεμφυλιοπολεμικής περιόδου. Παρατηρώ ιδιαίτερα τον μαθητή που περιχαρής όρθιος αυτός δίπλα στον δάσκαλο, πιθανολογώ ότι θα ήταν βοηθός του, καμαρώνει το παρασκεύασμα «ανακατώνοντας» με το κουτάλι το ρόφημα, για να υπενθυμίσει έξυπνα τον τρόπο παρασκευάσματος από την άνοστη σκόνη του γάλακτος.
Επανερχόμενος στο θέμα, θα τονίσω πως σήμερα πραγματικές Σκάλες του νησιού είναι δύο, η Μυτιλήνη και το Σίγρι, το οποίο προσπαθεί και χρειάζεται προς το συμφέρον όλων των Λεσβίων να καθιερωθεί ως η δυτική πύλη του νησιού. Η «μαστοφόρος» παραλία της Ερεσού όπως έντεχνα εικονίζεται στο εξώφυλλο του βιβλίου από τη Μαρία Βορρέα - Πιπερά, πρέπει να δηλώνει στον ξένο και στον ντόπιο, τον «Αιγιαλόν», που σύμφωνα με το λεξικό «Πάπυρος» σημαίνει: «το πλησίον της θαλάσσης ευρισκόμενο τμήμα ξηράς, το γιαλό, το περιγιάλι, την ακροθαλασσιά, την πλήρη άμμου παραλία» και συγχρόνως να τονίζει τη γέννηση της Σαπφούς στον υπέροχο γιαλό της.
Αγαπητέ φίλε Σπύρο, το βιβλίο σου αποτελεί σπουδαίο ερευνητικό πόνημα και είναι ένα χρήσιμο ντοκουμέντο για την Ερεσό αλλά και για το νησί. Πράγματι για τους Καλλονιάτες θυμίζει την ξεχασμένη ονομασία της «Αγίας Άννας» για τη «Σκάλα Καλλονής» και μπράβο σου που τυπωμένο με δική σου δαπάνη, μερίμνησες να διανεμηθεί δωρεάν στα μέλη του Συλλόγου των απανταχού Ερεσίων «ο Θεόφραστος».
Ευχαριστώ που συμπεριέλαβες στους αποδέκτες του βιβλίου σου εμένα και την Ερατώ και οφείλω να κλείσω με την πληροφορία πως εκείνη αρέσκεται να φορεί, τις ηλιόλουστες μέρες και να δηλώνει τότε Ερεσία, το χρυσό δακτυλίδι που ζήτησα και φιλοτέχνησε περίτεχνα ο φίλος μου αργυροχόος στην Καλλονή, ο Νικηφόρος Λεγάκης, τοποθετώντας για κόσμημα μια ολοστρόγγυλη, χρυσίζουσα, λαμπερή, πλατιά, μικρή πέτρα, που ανέσυρα από την άμμο όταν το κύμα του περασμένου Αυγούστου μετά το θαλάσσιο μπάνιο μας, χάιδευε φιλήδονα μαζί με τον καυτό ήλιο τα πόδια της στο Γιαλό της Ερεσού.
«Η Ερατώ εις Λέσβον και εις τον Μυτιληναίων Αιγιαλόν», είναι ο τίτλος του δεύτερου βιβλίου μου που έχει δρώμενα του έτους 1908, εκατό χρόνια πριν.
Όλα τούτα για να τονισθεί η εποχή τού τότε και του τώρα και να γίνουν οι απαραίτητες συγκρίσεις που μπορεί να οδηγήσουν τον αναγνώστη σε σκέψεις ώστε να σταματήσει κάποτε η απομόνωση του νησιού με τον απέναντι γιαλό, με το σημερινό «θαλάσσιο παραπέτασμα» και που, με παγκόσμια σήμερα πρωτοτυπία, συνοδεύει το δεύτερο εκείνο της Κύπρου, το λεγόμενο της «πράσινης γραμμής».
Για όλους τους παραπάνω λόγους, όταν είδα τον τίτλο «Γιαλός Ερεσού» του βιβλίου του αγαπητού φίλου Σπύρου Πιπερά, χάρηκα για την σύμφωνη επιλογή του στην δικιά μου επιμονή και με ενδιαφέρον το διάβασα, εστιάζοντας στους εννέα δημοσιευμένους παλιούς χάρτες του νησιού και τα τριάκοντα τρία φωτοτυπημένα έγγραφα όπου καταγράφονται οι είκοσι τρεις ονομασίες: Ερεσός, ERESOS, Ερεσσός, ERESSO, ERESSUS, Ουρσός, Ορσός, ORSO, Αρχαία Αγχίαλος Ερεσσός, Αρχαία-Νέα Ερεσσός, Νέα Ερεσός, Νέα Ερισσός, Νέος συνοικισμός Ερεσού, Μεσόγειος Ερεσού, Κάμπος, Παληός Γιαλός, Γυαλός, Γιαλός, Αιγιαλός, Ακτή, Παραλία, Παραλία Ερεσού, Σκάλα Ερεσού!
Δεν μπερδεύτηκα! Aντίθετα ξεμπερδεύτηκα και απήλαυσα τις διάφορες χρονολογικά δοσμένες ονομασίες για τον ευλογημένο Αιγιαλό της Σαπφούς, που με τόσο πάθος επισκέπτομαι και προσκυνώ απαραιτήτως όποτε βρεθώ στο νησί.
Καταγράφω την εξαιρετική λεζάντα της δημοσιευμένης στο βιβλίο φωτογραφίας του 1958 (σελίδα 63): «Τα Ουρσουτέλια του γυαλού και ο δάσκαλός τους Μιλτιάδης Λαμπρινίδης» και σημειώνω πως αυτή και μόνο η φωτογραφία πείθει στην άποψη του συγγραφέα Σπύρου Πιπερά για την καθιέρωση της ποιητικής ονομασίας «Γιαλός Ερεσού» αντί της επίσημης γραφειοκρατικής σημερινής «Σκάλας Ερεσού».
Θα ήθελα «επί πλέον, επί τη ευκαιρία» να σημειώσω κάποια σημεία που παρατήρησα στην πολύτιμη αυτή φωτογραφία του συσσιτίου όπου ο ευπροσήγορος νεαρός δημοδιδάσκαλος του μονοθεσίου σχολείου του Γιαλού ατενίζει το φακό έχοντας μπροστά του τους επτά κουρεμένους με την ψιλή κοντοπανταλονάδες ή ντυμένους με ποδιές, ξυπόλυτους ή παπουτσωμένους, χαμογελαστούς, ζωηρούς μαθητές και τις οκτώ επίσης ντυμένες με ποδιές, αλλά στολισμένες με άσπρο δαντελωτό, χειροποίητο, μεταξένιο γιακά, καλοχτενισμένες και με περίτεχνο σε μερικές φιόγκο, όμορφες μαθήτριές του, που με βουλιμία κάποιοι και κάποιες ενώπιον του φωτογράφου ρουφούν με τα φτηνά τσίγκινα κύπελλα το γάλα του κουβά της αμερικάνικης βοήθειας του σχεδίου Μάρσαλ, της δύσκολης μετεμφυλιοπολεμικής περιόδου. Παρατηρώ ιδιαίτερα τον μαθητή που περιχαρής όρθιος αυτός δίπλα στον δάσκαλο, πιθανολογώ ότι θα ήταν βοηθός του, καμαρώνει το παρασκεύασμα «ανακατώνοντας» με το κουτάλι το ρόφημα, για να υπενθυμίσει έξυπνα τον τρόπο παρασκευάσματος από την άνοστη σκόνη του γάλακτος.
Επανερχόμενος στο θέμα, θα τονίσω πως σήμερα πραγματικές Σκάλες του νησιού είναι δύο, η Μυτιλήνη και το Σίγρι, το οποίο προσπαθεί και χρειάζεται προς το συμφέρον όλων των Λεσβίων να καθιερωθεί ως η δυτική πύλη του νησιού. Η «μαστοφόρος» παραλία της Ερεσού όπως έντεχνα εικονίζεται στο εξώφυλλο του βιβλίου από τη Μαρία Βορρέα - Πιπερά, πρέπει να δηλώνει στον ξένο και στον ντόπιο, τον «Αιγιαλόν», που σύμφωνα με το λεξικό «Πάπυρος» σημαίνει: «το πλησίον της θαλάσσης ευρισκόμενο τμήμα ξηράς, το γιαλό, το περιγιάλι, την ακροθαλασσιά, την πλήρη άμμου παραλία» και συγχρόνως να τονίζει τη γέννηση της Σαπφούς στον υπέροχο γιαλό της.
Αγαπητέ φίλε Σπύρο, το βιβλίο σου αποτελεί σπουδαίο ερευνητικό πόνημα και είναι ένα χρήσιμο ντοκουμέντο για την Ερεσό αλλά και για το νησί. Πράγματι για τους Καλλονιάτες θυμίζει την ξεχασμένη ονομασία της «Αγίας Άννας» για τη «Σκάλα Καλλονής» και μπράβο σου που τυπωμένο με δική σου δαπάνη, μερίμνησες να διανεμηθεί δωρεάν στα μέλη του Συλλόγου των απανταχού Ερεσίων «ο Θεόφραστος».
Ευχαριστώ που συμπεριέλαβες στους αποδέκτες του βιβλίου σου εμένα και την Ερατώ και οφείλω να κλείσω με την πληροφορία πως εκείνη αρέσκεται να φορεί, τις ηλιόλουστες μέρες και να δηλώνει τότε Ερεσία, το χρυσό δακτυλίδι που ζήτησα και φιλοτέχνησε περίτεχνα ο φίλος μου αργυροχόος στην Καλλονή, ο Νικηφόρος Λεγάκης, τοποθετώντας για κόσμημα μια ολοστρόγγυλη, χρυσίζουσα, λαμπερή, πλατιά, μικρή πέτρα, που ανέσυρα από την άμμο όταν το κύμα του περασμένου Αυγούστου μετά το θαλάσσιο μπάνιο μας, χάιδευε φιλήδονα μαζί με τον καυτό ήλιο τα πόδια της στο Γιαλό της Ερεσού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου